Z podziałem majątku mamy do czynienia na przykład przy podziale majątku wspólnego małżonków lub byłych małżonków. Życzyłbym wszystkim, aby każdy podział odbywał się w sposób polubowny w drodze umowy. Niestety często zawezwanie do próby ugodowej nie przynosi skutku i konieczne jest postępowanie przed sądem.
Pismem inicjującym postępowanie sądowe jest wniosek. Wniosek kierujemy do właściwego sądu rejonowego, bez względu na wartość przedmiotu sprawy. Wniosek o wszczęcie postępowania powinien czynić zadość przepisom o pozwie, z tą zmianą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie. Powinniśmy więc przede wszystkim oznaczyć sąd do którego kierujemy wniosek, dane wnioskodawcy oraz uczestników, treść wniosku oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności.
Najważniejszym elementem wniosku o podział majątku jest oznaczenie tego majątku. W przypadku nieruchomości konieczne jest wskazanie numeru geodezyjnego i numeru księgi wieczystej, jeżeli jest ustanowiona. Bardzo istotne jest precyzyjne oznaczenie nieruchomości poprzez wskazanie części składowych z określeniem ich przeznaczenia, a w przypadku gruntów powierzchni i rodzaj użytków. Co do ruchomości, przygotować należy spis wraz z wskazaniem cech szczególnych i miejscem położenia.
Przedmiotem postępowania o podział majątku jest przede wszystkim:
- ustalenie składu majątku,
- ustalenie wartości tego majątku,
- podział majątku z ustaleniem ewentualnych spłat, bądź dopłat.
Dodatkowo sąd może ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym oraz rozstrzygnąć dodatkowe roszczenia podlegające rozliczeniu przy podziale majątku wspólnego.
Przepisy przewidują trzy sposoby podziału majątku. Podstawowy polega na fizycznym podziale rzeczy, na części odpowiadające udziałom. Różnice wartości wyrównuje się poprzez dopłaty pieniężne. Często jednak naturalny podział jest sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociąga za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana w całości – tak zwany podział cywilny. Trzeci sposób, a mianowicie podział cywilny polega na tym, że uzyskana ze sprzedaży kwota dzielona jest na wszystkich współwłaścicieli.
Powyższe stanowi jedynie bardzo uproszczone przedstawienie materii postępowania w sprawie o podział majątku. Szczegółowe kwestie znajdziecie Państwo w kolejnych wpisach bloga.