Podział majątku w sprawach rozwodowych – co musisz wiedzieć?

Czym jest podział majątku wspólnego?

Podział majątku wspólnego to proces rozdzielania dóbr, które małżonkowie zgromadzili w trakcie trwania małżeństwa. W Polsce, o ile nie zostały zawarte małżeńskie rozdzielności majątkowe (intercyza), majątek zgromadzony przez oboje małżonków staje się ich wspólnym dobrem. Oznacza to, że wszystkie zarobki, oszczędności, nieruchomości i inne elementy majątku, które zostały nabyte podczas małżeństwa, należą do obojga.

Podział majątku obejmuje zarówno aktywa, jak i zobowiązania, takie jak kredyty i długi. Warto pamiętać, że nie wszystko, co małżonkowie posiadają, wchodzi w skład majątku wspólnego. Do majątku osobistego każdego z małżonków zaliczają się dobra, które posiadali przed zawarciem małżeństwa, a także to, co otrzymali w drodze darowizny czy spadku.

Kiedy można dokonać podziału majątku?

Podział majątku można dokonać zarówno w trakcie sprawy rozwodowej, jak i po jej zakończeniu. Niektóre pary decydują się na rozdzielenie majątku jeszcze przed ostatecznym zakończeniem małżeństwa, w ramach tzw. umowy majątkowej małżeńskiej. Jeśli jednak strony nie mogą dojść do porozumienia, podział majątku odbywa się na drodze sądowej.

Warto podkreślić, że sądowy podział majątku może być czasochłonny i kosztowny, dlatego w przypadku możliwości dojścia do porozumienia, warto skorzystać z mediacji. Ustalając warunki podziału wspólnie, małżonkowie mogą uniknąć długotrwałych procesów sądowych i dodatkowych kosztów.

Podział majątku w sądzie – jak przebiega postępowanie?

Podział majątku w sądzie odbywa się na wniosek jednego z małżonków. W takim postępowaniu sąd ustala, jakie składniki majątku wchodzą w skład majątku wspólnego oraz ich wartość. Kolejnym krokiem jest rozstrzygnięcie, w jaki sposób majątek ma zostać podzielony między małżonków.

W zależności od skomplikowania sprawy, proces ten może obejmować:

• Ustalanie wartości majątku wspólnego na dzień ustania wspólności majątkowej (np. na dzień rozwodu).
• Ocenę, które składniki majątku podlegają podziałowi.
• Ewentualne powołanie biegłego rzeczoznawcy w celu wyceny nieruchomości, samochodów lub innych przedmiotów majątkowych.
• Rozstrzyganie o ewentualnych nakładach z majątku osobistego na majątek wspólny i odwrotnie.
•  

Jakie składniki majątku podlegają podziałowi?

Do majątku wspólnego, który podlega podziałowi, zaliczają się:

• Nieruchomości (mieszkania, domy, działki)
• Ruchomości, takie jak samochody, sprzęt elektroniczny, meble
• Środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych
• Udziały w spółkach
• Przedmioty codziennego użytku, nabyte wspólnie przez małżonków
•  

Z kolei do majątku osobistego, który nie podlega podziałowi, należą:

• Dobra nabyte przed zawarciem małżeństwa
• Spadki i darowizny
• Przedmioty osobiste, takie jak ubrania, pamiątki
• Nagrody i odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu

W przypadku sporów dotyczących przypisania danego składnika do majątku wspólnego lub osobistego to sąd decyduje, do którego majątku dany przedmiot należy.

Czy można dokonać podziału majątku bez udziału sądu?

Tak, podział majątku można przeprowadzić bez udziału sądu, jeżeli małżonkowie są w stanie dojść do porozumienia. W takim przypadku najlepiej jest sporządzić umowę o podział majątku w formie aktu notarialnego. Tego typu rozwiązanie jest szybsze i mniej kosztowne niż postępowanie sądowe.

Podział majątku na mocy porozumienia może dotyczyć wszystkich składników majątku wspólnego lub jedynie części z nich. Należy jednak pamiętać, że jeśli w skład majątku wchodzi nieruchomość, notariusz będzie konieczny do sporządzenia aktu.

Podział majątku a długi małżonków – co warto wiedzieć?

Długi małżonków, podobnie jak aktywa, mogą być częścią majątku wspólnego, pod warunkiem że zostały zaciągnięte na potrzeby rodziny lub wspólnego gospodarstwa domowego. Oznacza to, że kredyty i zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa również podlegają podziałowi. Jeżeli jedno z małżonków zaciągnęło długi bez zgody drugiego, wówczas sąd może zdecydować, że odpowiedzialność za spłatę tych zobowiązań ponosi tylko osoba, która je zaciągnęła.

Warto podkreślić, że banki i instytucje finansowe nie są związane podziałem majątku dokonanym między małżonkami. Oznacza to, że w przypadku wspólnie zaciągniętego kredytu hipotecznego, nawet po podziale majątku, oboje małżonkowie pozostają współodpowiedzialni za jego spłatę, chyba że bank zgodzi się na zmianę umowy kredytowej.

Równość udziałów małżonków w majątku wspólnym – zasady i wyjątki

Zasadą jest, że każdy z małżonków ma równy udział w majątku wspólnym, co oznacza, że podział majątku powinien odbywać się w proporcji 50/50. Są jednak sytuacje, w których jeden z małżonków może domagać się większego udziału, np. w przypadku, gdy wykazał on większy wkład w budowanie majątku wspólnego.

W praktyce sąd rzadko decyduje o nierównym podziale majątku, ponieważ konieczne jest przedstawienie przekonujących dowodów na to, że udział jednego z małżonków był znacząco większy.

Czy podział majątku wpływa na alimenty lub inne zobowiązania?

Podział majątku nie wpływa bezpośrednio na obowiązek alimentacyjny wobec dzieci. Alimenty są ustalane na podstawie potrzeb dzieci oraz możliwości zarobkowych rodziców, a nie na podstawie wartości majątku. Niemniej, jeżeli jeden z małżonków po podziale majątku zostaje w trudnej sytuacji materialnej, może mieć podstawy do domagania się alimentów od drugiego małżonka na swoją rzecz, pod warunkiem spełnienia określonych przez prawo przesłanek.

Jakie dowody są potrzebne przy podziale majątku?

W przypadku postępowania sądowego dotyczącego podziału majątku, konieczne jest zgromadzenie odpowiednich dowodów. Do najważniejszych dokumentów należą:

• – Akty własności nieruchomości
• – Umowy kredytowe i dokumentacja dotycząca zadłużeń,
• – Wyciągi z kont bankowych
• – Faktury i rachunki dotyczące wartości ruchomości
• – Dokumenty potwierdzające wkłady finansowe w majątek wspólny z majątku osobistego.
•  

Im lepsza dokumentacja, tym łatwiej jest przekonać sąd do określonego podziału majątku.