Na wstępie należy wyjaśnić, iż spadkobierca w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania, może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić /art. 1012 kc/. Istotne jest to, że brak oświadczenia w terminie wyżej określonym jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

 

Co oznacza jednak przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza? Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza wywołuje zasadniczo takie same skutki jak te, która ustawa łączy z przyjęciem spadku wprost. Fundamentalna różnica dotyczy ograniczenia odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku /art. 1031 § 2 kc/. Innymi słowy wierzyciel spadkodawcy będzie mógł domagać się spełnienia swojego roszczenia wyłącznie do kwoty odpowiadającej otrzymanym w spadku aktywom.

 

Zgodnie z historycznym i utrwalonym orzeczeniem Sądu Najwyższego „spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, odpowiada za długi spadku tylko do wysokości stanu czynnego spadku, ustalonego w spisie inwentarza”. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 czerwca 1977 r. III CRN 102/77

 

Warto pamiętać o procesowych warunkach skuteczności ograniczenia odpowiedzialności. „Złożone przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza wywołuje skutek prawny w postaci faktycznego ograniczenia jego odpowiedzialności za długi spadkowe spadkodawcy, ale w stosunku do tych wierzycieli, wobec których spadkobierca skutecznie procesowo powołał się na to ograniczenie na etapie postępowania rozpoznawczego lub klauzulowego (art. 319 KPC i art. 792 KPC).” Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi – I Wydział Cywilny z dnia 4 lipca 2013 r. I ACa 219/13